Thanh phế bài độc thang được Trung Quốc dùng ngăn chặn Corona

Ở các nước phương Tây, y học cổ truyền Trung Quốc hầu như ít được chú ý so với y học hiện đại. Tuy nhiên, kể từ khi căn bệnh viêm phổi Vũ Hán bùng phát, các hiệu thuốc cổ truyền của Trung Quốc ở nước ngoài liên tục cháy hàng (1).

Đó là vì trong hoàn cảnh không có thuốc đặc trị, các thang thuốc y học cổ truyền lại tỏ ra hiệu quả khi đã góp phần ngăn chặn thành công căn bệnh viêm phổi Vũ Hán với hiệu quả lên đến 97 % và không có trường hợp nào thay đổi từ nhẹ sang nặng (ở Trung Quốc) (2).

Trong các phương án điều trị viêm phổi Vũ Hán thì “Thanh phế bài độc thang” được xếp vào vị trí đầu tiên (các thử nghiệm lâm sàng đều cho thấy dùng thang thuốc này kết quả tốt). Về Thanh phế bài độc thang, Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Trung Quốc là Đồng Tiểu Lâm cũng đã giới thiệu và khẳng định đây là đơn thuốc đặc biệt cho bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán. Trên lâm sàng, nó phù hợp với các trường hợp viêm phổi từ nhẹ đến nặng dựa trên nguyên tắc “tuyên phế, hóa thấp”, khơi thông phổi để bệnh nhân tự phục hồi (3).

Thanh phế bài độc thang gồm các thành phần nào?

Thanh phế bài độc thang là đơn thuốc được tổng hợp từ bốn thang thuốc cổ truyền Trung Quốc, bao gồm “Ma hạnh thạch cam thang”, “Xạ can ma hoàng thang”, “Tiểu sài hồ thang” và “Ngũ linh tản” (2).

Toa “Thanh phế bài độc thang”

Đơn thuốc gồm 21 vị: ma hoàng (9 g), chích cam thảo (6 g), hạnh nhân (9 g), sinh thạch cao (tức thạch cao sống, 15 – 30 g, nấu trước các vị khác), quế chi (9 g), trạch tả (9 g), trư linh (9 g), bạch truật (9 g), phục linh (15 g), sài hồ (16 g), hoàng cầm (6 g), khương bán hạ (9 g), sinh khương (tức củ gừng tươi, 9 g), tử uyển (9 g), đông hoa (tức khoản đông, 9 g), xạ can (tức rẻ quạt, 9 g), tế tân (6 g), sơn dược (tức củ mài, 12 g), chỉ thực (6 g), trần bì (6 g), hoắc hương (9 g) (2).

Cách dùng: Mỗi ngày dùng một thang, sắc uống hai lần vào buổi sáng và tối (uống ấm và uống sau khi ăn 40 phút). Mỗi liệu trình điều trị kéo dài 3 ngày, nếu bệnh nhân hết triệu chứng của bệnh thì ngưng dùng và nếu bệnh chỉ cải thiện nhưng chưa hết hẳn thì dùng tiếp liệu trình thứ hai.

Lưu ý: Nếu bệnh nhân không bị sốt thì cần giảm lượng thạch cao sống (theo chỉ định của bác sĩ) và nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường thì cần điều trị linh hoạt theo tình hình thực tế, kết hợp cả Đông y và Tây y nếu cần. Mặt khác, cũng cần nói rằng thang thuốc này chỉ có tác dụng điều trị lâm sàng các triệu chứng của bệnh và không có tác dụng phòng ngừa (chỉ dùng cho người đã bị viêm phổi do COVID – 19) (2).

Y học cổ truyền Trung Quốc đã chịu ảnh hưởng từ dịch COVID – 19 như thế nào?

Bệnh viêm phổi do COVID – 19 gây ra đã tác động mạnh mẽ lên mọi mặt của đời sống xã hội và không ngoại trừ y học, trong đó có y học cổ truyền Trung Quốc.

1. Giá thành thảo dược tăng

Từ ngày 15 tháng 03 năm 2019, giá của 200 loại thảo dược chính ở Trung Quốc đã thay đổi theo chiều hướng tăng và tăng nhiều nhất là các vị: thương truật, qua lâu bì, la hán quả, lô căn, trần bì, lá tía tô… (trước đó là sự tăng giá của kim ngân hoa, sơn ngân hoa và liên kiều).

Thuốc cổ truyền Trung Hoa

Sự gia tăng này là do nhu cầu sử dụng thảo dược tăng cao trong khi nguồn dược liệu dự trữ thì có hạn. Mặt khác, giao thông vận tải và các hoạt động đời sống đều bị đình trệ do dịch COVID – 19, vì thế, quá trình vận chuyển và khai thác thuốc cũng bị ảnh hưởng (1).

2. Sự nỗ lực của các nhà máy sản xuất dược

Trong hoàn cảnh bệnh dịch bùng nổ, các xí nghiệp dược ở Trung Quốc đã tăng cường sản xuất những loại thuốc được Cục quản lý y học cổ truyền Trung Quốc liệt kê là có tác dụng ngăn chặn viêm phổi Vũ Hán. Trong số đó, nếu chỉ tính riêng chế phẩm Liên hoa thanh ôn thì mỗi ngày có khoảng 800.000 hộp thuốc ra đời, đáp ứng nhu cầu cho 400.000 bệnh nhân viêm phổi mỗi ngày (5).

Mặt khác, đây cũng là dịp để y học cổ truyền Trung Quốc nói riêng và Đông y nói chung tiếp xúc nhiều hơn với thế giới nhờ những hiệu quả kịp thời của nó.

3. Các phương thuốc cổ truyền chỉ là biện pháp tạm thời

Trong khi chờ đợi các thuốc đặc trị đến được tay bệnh nhân, y học cổ truyền chỉ là biện pháp tạm thời vì nó không thể sử dụng với thời gian dài trên quy mô toàn thế giới. Không chỉ nguồn thuốc dự trữ có hạn mà mỗi cây dược liệu (theo nguyên lý Đông y) đều cần một khoảng thời gian nhất định để khai thác (như vậy thì dược tính mới được đảm bảo) (4).