Nguyên hoa, loài cây điều trị ho đờm, tích dịch màn phổi và cổ trướng

Dùng hoa chữa bệnh là một truyền thống có từ lâu đời trong y học cổ truyền phương Đông. Hoa không chỉ có mùi hương giúp trị liệu tinh thần, có tinh dầu với các hoạt chất quý mà phấn hoa còn có những đặc tính có thể làm thuốc.

Nói về những loài hoa thường được dùng làm thuốc thì có thể kể đến những cái tên quen thuộc như: mộc lan, quế hoa, hồng hoa, nghệ tây… Tuy nhiên, cũng có những loài ít được nói đến dù nó cũng có nhiều công dụng quý, chẳng hạn như cây nguyên hoa.

Về cây nguyên hoa

Nguyên hoa (芫花) là vị thuốc cổ truyền khá nổi tiếng của người Trung Quốc. Hiện nay, ở nước ta, nguồn dược liệu nguyên hoa hầu như đều được nhập từ Trung Quốc.

Ngoài tên gọi này, cây còn được gọi là “lão thử hoa”, “dược ngư thảo”, “náo ngư hoa”, “thủ thống hoa”, “thạch miên bì”, “bào mễ hoa”, “thục tang”, “ngư độc”…

• Tên khoa học: Daphne genkwa, thuộc họ Trầm: Thymelaeaceae (1).

Cây có thân cao khoảng 50 cm, là dạng thân thảo, phân thành nhiều nhánh với vỏ ngoài màu tím và phần non có nhiều lông.

Nụ cây nguyên hoa

Ngay từ tên gọi, vị thuốc này cũng đã làm người đọc liên tưởng đến bộ phận được dùng làm thuốc của nó, đó là các bông hoa hay nói chính xác hơn là các nụ hoa (có màu tím nhạt và mọc thành cụm). Nụ hoa nguyên hoa được thu hái vào mùa xuân, lúc hoa chưa nở rồi đem về phơi khô và sơ chế để làm giảm độc tính.

Nguyên hoa phơi khô

Công dụng làm thuốc của cây nguyên hoa

Theo y học cổ truyền, nguyên hoa có vị cay và đắng, tính hàn và có độc. Mặc dù vậy, với liều lượng phù hợp và theo chỉ định của bác sĩ, nguyên hoa có thể được dùng điều trị nhiều bệnh với các tác dụng như:

Bên cạnh đó, nguyên hoa còn được dùng ngoài da theo liều lượng linh hoạt để điều trị ghẻ ngứa, nấm da vì vị thuốc này giúp sát trùng rất tốt (2).

Một số nghiên cứu về nguyên hoa

• Về rễ cây nguyên hoa: Theo tạp chí International Immunopharmacology, hoạt chất flavonoid có trong rễ nguyên hoa có tác dụng đáng kể đối với việc ức chế sự phát triển và di căn của tế bào ung thư biểu bì phổi (ở chuột) (4).
• Về hoa nguyên hoa: Theo tạp chí Journal of Ethnopharmacology, kết quả nghiên cứu trên chuột thí nghiệm cho thấy daphanane diterpene ester được phân lập từ nụ hoa nguyên hoa có tác dụng gây độc đối với tế bào ung thư HL – 60, đồng thời còn giúp ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư biểu bì phổi (ở chuột) (5). Bên cạnh đó, theo tạp chí Phytomedicine, hoạt chất flavonoid được chiết xuất từ hoa nguyên hoa còn có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm đáng kể. Điều này cho thấy tiềm năng làm giảm bệnh viêm thấp khớp của loại thảo dược này (6).

Tham khảo: Hoa đậu biếc, sắc màu tự nhiên và công dụng cho sức khỏe

Lưu ý khi dùng

• Nguyên hoa tác dụng lên cơ trơn tử cung nên phụ nữ có thai không được dùng (2).
• Không dùng chung nguyên hoa với cam thảo vì hai vị này kị nhau (2).
• Người có thể chất yếu ớt, hư nhược không được dùng (3).
• Nguyên hoa là một vị thuốc có độc nên trong mọi trường hợp, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có sự hướng dẫn phù hợp nhất.