Cam thảo bắc những trường hợp nào không nên dùng?

Cam thảo (hay cam thảo bắc) là vị thuốc cổ truyền quen thuộc của người Việt Nam. So với các thảo dược khác thì cam thảo không đặc trưng ở mùi hương mà ở vị ngọt của nó: một vị ngọt rất sâu mà sau khi ăn hoặc uống, bạn vẫn còn thấy nó ngọt sắc trong đầu lưỡi và cả cuống họng. Và nếu nói về mùi vị thì cam thảo thơm nhẹ cái hương thơm ngọt dịu của gỗ, rất dễ chịu. Vì thế mà nhiều người thích dùng cam thảo để thanh nhiệt, giải độc và thường kết hợp thêm thảo quyết minh.

Tuy nhiên, có một số trường hợp không nên dùng cam thảo vì nó sẽ không đem lại lợi ích mà ngược lại còn có thể gây hại.

1. Người bị táo bón hoặc có tiền sử bị táo bón không nên dùng cam thảo bắc

Bạn đã từng uống những gói trà thanh nhiệt nhỏ xíu, chỉ vừa đủ pha một ly trà chưa? Nếu đã từng, chắc bạn cũng nhận ra lát gỗ nhỏ nhỏ rất ngọt trong đó, phải không ạ? Đây là loại trà ngon, rất dễ uống và tiện dụng. Những ngày hè nóng nực, cơ thể bị nóng trong người, sinh ra mụn nhọt, bứt rứt thì trà thanh nhiệt là thức uống tuyệt vời. Tuy nhiên, nếu bạn đang bị táo bón hoặc thường bị táo bón trước đó thì không nên dùng vì thành phần cam thảo sẽ làm cho tình trạng táo bón trở nên nặng hơn, thậm chí có thể dẫn đến táo bón mạn tính.

Cam thảo bắc

2. Người bị phù nề do viêm gan, viêm thận không nên dùng cam thảo

Theo các khuyến cáo y học, cam thảo làm tăng khả năng giữ nước của cơ thể. Vì vậy, các trường hợp bị phù nề hay tiểu ít (do viêm gan, xơ gan, viêm thận…) thì không nên dùng cam thảo (nếu dùng cam thảo trong thời gian dài thì tình trạng phù nề do tích nước sẽ càng nặng hơn). Mặt khác, không nên kết hợp cam thảo với nhân trần vì cam thảo gây giữ nước còn nhân trần lại giúp đào thải, điều này sẽ làm triệt tiêu hoạt tính của các vị thuốc và có thể xảy ra tương tác thuốc (2).

3. Không nên dùng cam thảo bắc trong thời gian dài

Ngay cả ở người bình thường, nếu dùng cam thảo trong thời gian dài cũng không tốt cho sức khỏe. Bởi lẽ, trong cam thảo có chứa chất slycyrizin sẽ gây hại nếu dùng nhiều (đây là chất tạo nên độ ngọt của cam thảo, gấp 50 lần so với đường mía).

Bên cạnh đó, khi dùng các gói trà thanh nhiệt có chứa cam thảo (loại gói mini), các bạn không nên dùng quá 2 gói mỗi ngày và không dùng liên tục trong 1 tháng. Trong lúc dùng cam thảo bắc, bạn cũng nên chú ý tới phản ứng của cơ thể để điều chỉnh kịp thời. Nếu dùng trên 100 g nước chiết cam thảo hoặc dùng một lượng lớn cam thảo trong cùng một lúc, một số biểu hiện quá liều có thể xảy ra như tăng huyết áp, rối loạn cơ, mệt mỏi…(3).

Ngoài ra, một số trường hợp khác cũng không nên dùng cam thảo như:

• Người bị yếu dạ dày có các biểu hiện nôn mửa, đầy bụng: không được dùng.
• Không dùng kết hợp cam thảo với các vị: đại kích, nhân trần, cam toại, nguyên hoa,…
• Phụ nữ mang thai và đang cho con bú cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng cam thảo.

Chích cam thảo

4. Cam thảo bắc có tác dụng gì?

Mặc dù có nhiều trường hợp không nên dùng cam thảo nhưng không thể phủ nhận những công dụng của vị thuốc này. Được biết, cam thảo có các tác dụng chính như:

• Chống viêm, chống dị ứng.
• Thanh nhiệt, giải độc.
• Điều trị sốt, kém ăn, tiêu chảy…

Tuy nhiên, cam thảo ít được dùng độc vị (từ 1,5 đến 10 g thuốc sắc) mà thường được dùng kết hợp vì cam thảo giúp điều hòa, hỗ trợ các vị thuốc khác rất tốt. Hơn nữa, nếu dùng để thanh nhiệt, giải độc thì nên dùng cam thảo phơi (hoặc sấy khô) còn nếu dùng để bồi bổ (trong các thang thuốc kết hợp) thì nên dùng cam thảo chích hoặc sao. Để có chích cam thảo, các bạn lấy cam thảo tẩm với mật ong rồi sao bằng lửa nhẹ cho tới khi các miếng cam thảo có màu vàng sẫm, chạm vào không bị dính tay là được (tỉ lệ cam thảo : mật ong là 1 kg : 200 g).

Có thể kể ra một số thang thuốc có dùng cam thảo như:

• Điều trị cơ bắp co rút gây đau buốt: lấy cam thảo và thược dược (mỗi loại 12 g), sắc lấy nước uống (3).
• Điều trị ngộ độc: Nếu lỡ ăn phải nấm độc, nấm chưa chín hẳn gây ngộ độc hay bị ngộ độc do thuốc bảo vệ thực vật, các bạn có thể lấy 30 g cam thảo và 30 g phòng phong, sắc lấy nước uống. Sau đó, theo dõi bệnh trạng để đưa đến cơ sở y tế (nếu cần) (3).

Ngoài cam thảo Bắc y học cổ truyền còn dùng một vị cũng có tên gọi cam thảo, nhưng là cam thảo nam hay còn gọi là cây cam thảo đất với một số công dụng khác biệt với cam thảo bắc, để biết thêm thông tin về vị cam thảo nam mời bạn tham khảo thêm tại đây: