Vì sao mất ngủ và những cách đơn giản giúp bạn dễ ngủ hơn

Gần nhà mình có một cô kia bị mất ngủ trầm trọng, đêm nào cũng chỉ ngủ được 1, 2 tiếng hoặc thức đến sáng. Cách ngủ ngon của cô ấy là thuốc thì cô ấy đều đã dùng qua nhưng vẫn không thấy hiệu quả, sau này mới biết nguyên nhân là cô bị tiểu đường, béo phì và sợ ma (là 3 trong rất nhiều nguyên nhân gây mất ngủ).

Có thể thấy, trong đời người, chúng ta dùng rất nhiều thời gian để ngủ (bình quân là 1/ 3 đời người). Tuy nhiên, chúng ta lại ít chú ý đến chất lượng giấc ngủ và vấn đề mất ngủ. Vậy, như thế nào được xem là mất ngủ?

Khi nào thì một người được xem là mất ngủ?

Thường thì chúng ta được khuyến khích đi ngủ vào trước 9 giờ tối và mỗi ngày nên ngủ đủ 7 – 8 tiếng (với người trưởng thành).

Tuy nhiên, trên thực tế lại đa dạng hơn nhiều. Có những người chỉ ngủ 3, 4 tiếng mỗi ngày (hoặc ít hơn) nhưng vẫn thấy thoải mái, tỉnh táo khi thức dậy. Có những người thoải mái khi được ngủ nhiều hơn (từ 10 – 20 tiếng mỗi ngày). Đó là vì giấc ngủ mang tính chu kỳ và cảm giác tỉnh táo sau khi thức là yếu tố đánh giá chất lượng giấc ngủ (1).

Theo bác sĩ – giảng viên Huỳnh Wynn Trần (bác sĩ chuyên khoa của Bệnh viện Methodist Hospital) thì vào buổi sáng thức dậy, nếu bạn cảm thấy tinh thần tỉnh táo, sảng khoái, vui vẻ, yêu đời và đầy năng lượng thì ngày hôm đó bạn đã ngủ đủ. Ngược lại, dù bạn ngủ ít hay nhiều mà khi tỉnh dậy, bạn thấy mệt mỏi, uể oải, nhức đầu, khó chịu trong người… thì đó cũng là dấu hiệu thiếu ngủ hoặc có vấn đề về giấc ngủ, bệnh lý (trong điều kiện không dùng chất kích thích hoặc thuốc).

Uể oải khi thức dậy cũng là dấu hiệu của mất ngủ (vấn đề về giấc ngủ)

Các biểu hiện và tác hại của mất ngủ

Mất ngủ thường có các biểu hiện như:

Tình trạng mất ngủ không chỉ ảnh hưởng đến cảm giác hạnh phúc về cuộc sống mà còn gây ra nhiều căn bệnh kèm theo như trầm cảm, dễ nóng giận, da dẻ kém tươi, suy nhược… và các bệnh mãn tính khác.

Cách ngủ ngon và sâu giấc

Khi nói đến điều trị bệnh, người ta nghĩ ngay đến thuốc. Tuy nhiên, thực tiễn bệnh lý và đời sống đã cho thấy: thuốc kê toa không phải là biện pháp tốt nhất để điều trị mất ngủ. Như vậy, cách ngủ ngon, cải thiện tình trạng mất ngủ là tìm ra nguyên nhân gây bệnh và khắc phục.

Trong số đó, có các nguyên nhân thường gặp như:

1. Bệnh lý gây đau đớn, nhức mỏi

Nhiều người than rằng có những ngày làm việc quá sức, thay vì ngã ra là ngủ thì họ lại trằn trọc không ngủ được. Đó là vì cơ thể lúc này đang ở trạng thái đau nhức, khó chịu (cách khắc phục là điều chỉnh lại chế độ làm việc).

Ngoài ra, có rất nhiều bệnh như tim mạch, bệnh về đường tiêu hóa, bệnh ung thư… thì cũng khiến cho người bệnh đau đớn, ăn không ngon, ngủ không yên. Lúc này, muốn ngủ được thì phải hướng đến các bệnh này để điều trị.

2. Do hệ thần kinh suy yếu

Với những người đang gặp các sự cố gây ảnh hưởng đến tinh thần, khiến cho hồi hộp, lo sợ, buồn phiền… thì mất ngủ cũng là điều hiển nhiên. Lúc này, người bệnh phải dựa vào sức mạnh của chính mình để khắc phục, vượt qua hoặc phải nhờ thêm sự trợ giúp tinh thần từ bạn bè, người thân và yếu tố tâm linh (có những người đọc kinh, đeo chuỗi, đi lễ chùa, nhà thờ… thì an tâm hơn).

3. Do sử dụng các chất kích thích

Đây là vấn đề quá quen thuộc và phổ biến trong đời sống hiện nay. Rượu, bia, trà, cà phê, thuốc lá… và các chất kích thích, gây nghiện khác cũng là nguyên nhân khiến cho chúng ta gặp phải các vấn đề về giấc ngủ. Cách khắc phục duy nhất là phải từ bỏ hoặc hạn chế sử dụng các loại này.

4. Do hoàn cảnh đời sống

Những người sống ở thành thị thường ngủ muộn hơn và hay bị mất ngủ hơn những người sống ở nông thôn. Đó là vì nhịp sống và môi trường xã hội tác động đến giờ giấc thức – ngủ và đời sống tinh thần. Ngoài ra, việc lạm dụng Facebook và các phương tiện truyền thông khác cũng là nguyên nhân gây khó ngủ, thiếu ngủ.

5. Do không gian ngủ và chế độ ăn uống

Chúng ta ngủ là để tìm về cảm giác bình yên nên giường chiếu sạch và ánh sáng dịu (hoặc tối) sẽ giúp hỗ trợ giấc ngủ rất nhiều.

Nhiều người thấy rằng khi tắt đèn thì dễ ngủ hơn so với để đèn sáng và khi thay chăn nệm (giặt giũ, thay mới) thì đêm đó sẽ ngủ ngon hơn.

Giặt giũ hoặc thay mới, làm sạch giường ngủ cũng là cách để ngủ ngon hơn

Ngoài ra, chúng ta cũng không nên để tivi và gương trong phòng, không dùng điện thoại trước khi ngủ, không tập thể dục quá sức và ăn quá no trước khi ngủ (còn tập Yoga vào buổi tối thì vẫn được).

Cuối cùng là uống đủ nước (không phải uống nhiều nước) và giữ cho tinh thần thư giãn, hỷ xả trước những buồn vui trong cuộc sống. Như vậy, chúng ta sẽ có một giấc ngủ êm ái, đúng với cụm từ mà người ta hay mô tả là “nâng niu giấc ngủ”, bạn nhé!

Thông tin thêm về cách ngủ ngon

Trong Đông y có nhiều cây thuốc, vị thuốc giúp cải thiện tình trạng mất ngủ như: táo đỏ (táo Tàu), hợp hoan bì, nụ tam thất, dây nhãn lồng (lạc tiên), củ bách hợp, thảo quyết minh… (tùy từng trường hợp mà các bệnh nhân sẽ được hướng dẫn sử dụng loại nào, liều lượng bao nhiêu, cách sắc nấu…).

Trong số đó, có thể kể đến táo đỏ (táo Tàu) là loại dễ dùng. Với người bình thường thì ăn từ 8 – 12 trái táo đỏ khô là một lát sau đã cảm thấy buồn ngủ (đôi khi thấy hơi sót ruột vì táo đỏ có tác dụng an thần và thúc đẩy tiêu hóa) (2).

Xem thêm: Làm sao ngủ ngon?