Địa long (giun đất) điều trị liệt nửa người và các bệnh ngặt nghèo

Nhắc tới giun đất (địa long), bạn nghĩ đến điều gì? Một loài sinh vật nhũn nhũn đáng sợ hay những chiếc “máy xới tí hon” không ngừng đào bới, làm tơi xốp đất vườn? Nghĩ đến giun, bạn sẽ nghĩ đến sản phẩm phân giun làm nguồn phân hữu cơ cho cây xanh hay cái khúc giun cắt nhỏ mà một thuở trẻ con, ai đó đã làm mồi câu cá?

Và không chỉ có thế. Những con giun đất ấy, người ta còn làm thành các món ăn. Bạn đã nghe đến bánh quy giun đất Nhật Bản hay cháo giun Hàn Quốc rồi chứ? (giun đất chứa rất nhiều đạm và còn vitamin A, D, E nữa đấy nhé! – hiển nhiên chúng chỉ dành cho những ai dám ăn).

Và không dừng lại ở đấy, giun đất còn là nguồn dược liệu điều trị nhiều bệnh nguy cấp, ngặt nghèo. Nhất là gần đây, khi các nhà nghiên cứu Ba Lan xác định chất nhờn được chiết xuất từ giun đất còn giúp tiêu diệt 80 % tế bào ung thư phổi mà không làm ảnh hưởng đến các tế bào bình thường. Hiển nhiên, đây chỉ là thành tựu bước đầu của nghiên cứu trong ống nghiệm, với sự thay đổi chế về độ ăn, điều kiện sống của giun đất (và cả việc làm nóng chất nhờn giun đất lên 70 độ C trước khi cho vào tủ lạnh để thử nghiệm).

Tuy nhiên, nó đã cho thấy tiềm năng làm thuốc của loài động vật đặc biệt này (trên thực tế, các nhà khoa học còn cần một thời gian dài nghiên cứu để đưa thuốc vào cơ thể người một cách hiệu quả).

Con giun đất

Cách dùng giun đất làm thuốc

Giun đất có nhiều loài, trong đó, loài Pheretima asiatica (tức trùn hổ, giun khoang, trùn khoang cổ…) là loài được dùng làm thuốc với các tên gọi như: địa long, khâu dẫn, thổ long, khúc đàn, câu vẫn, ca nữ, phụ dẫn…

Đây là loại giun to, thân có nhiều đốt và có thể dài từ 11 – 38 cm (tuy nhiên chỉ chọn con to từ 0, 5 – 1 cm, nếu lớn hơn hoặc nhỏ hơn thì không dùng). Đặt biệt, ở mặt bụng và ở hai bên thân của nó có 4 đôi lông ngắn rất cứng.

Khi dùng làm thuốc, người ta bắt giun cho vào tro rơm rồi đổ nước ấm vào cho bớt nhớt (hoặc có thể rửa bằng nước phèn chua), sau đó cắt bỏ đầu và đuôi, cố định một đầu thân rồi rạch bụng, rửa sạch đất cát nhiều lần bằng nước ấm cho sạch (có thể rửa bằng rượu), sau đó phơi hay sấy khô.

Địa long và tác dụng làm thuốc

Ở Hàn Quốc, dân gian có món cháo giun đất với tác dụng tẩm bổ và phòng bệnh. Theo y học cổ truyền, giun đất (địa long) có vị mặn, hơi tanh và có tính hàn, thông vào 3 kinh Tỳ, Vị, Thận.

Giun đất phơi khô

Công dụng chủ đạo của giun đất (địa long) là điều trị sốt rét, cao huyết áp, sốt cao phát cuồng, tay chân tê bại, co giật và hen suyễn (dùng từ 6 – 12 g, sắc trong 200 ml nước đến khi còn 50 ml nước thì uống). Ngoài ra, giun đất còn có các công dụng khác như:

Bên cạnh đó, trong trường hợp bị lở vành tai, có thể lấy giun đất (đã phơi khô), đốt tồn tính rồi nghiền nát, trộn với mỡ lợn cho sệt và thoa lên (1) (2).

Ngoài ra, kết quả thí nghiệm lâm sàng còn cho thấy các hoạt chất trong giun đất có hiệu quả nhất định khi được kết hợp cùng xạ trị để điều trị ung thư vòm họng (3).

Địa long và các bài thuốc điều trị những bệnh ngặt nghèo

1. Điều trị liệt nửa người, không nói chuyện được, miệng méo lệch, sùi bọt mép và bí đại tiện (hoặc bị chứng đi tiểu tiện nhiều lần)

Với các bệnh trên, có thể dùng bài thuốc gồm các vị sau: địa long (giun đất), xuyên khung, đào nhân và hồng hoa (mỗi vị 4 g), đương quy vĩ (8 g), hoàng kỳ (15 g) và xích thược (6 g), tất cả cùng sắc trong 600 ml nước, sắc đến khi còn 200 ml nước thì tắt bếp và chia thành 3 lần uống trong ngày.

Lưu ý, nếu các bệnh này là mới phát thì trong 4 thang thuốc đầu nên cho thêm 4 g phòng phong vào nấu cùng, những thang thuốc sau vẫn dùng như các thành phần đã kể.

2. Bài thuốc điều trị những bệnh nguy hiểm, nguy cấp

Các bệnh nguy cấp ở đây bao gồm:

Ngoài ra, bài thuốc này cũng có tác dụng nhất định đối với các chứng như: phù thận, bụng báng trướng nước, phù tim, phù toàn thân, bí đại tiện, trung tiện và tiểu tiện.

Thành phần: địa long (tức giun đất đã phơi khô: dùng 50 g nếu bệnh nhân từ 15 tuổi trở lên, dùng 30 g nếu bệnh nhân từ 5 – 14 tuổi và 20 g đối với trẻ em từ 2 tháng tuổi đến 4 tuổi), đậu xanh và đậu đen (mỗi loại 100 g), rau bù ngót tươi (khoảng 200 – 300 g).

Bước 1:

Lấy rau ngót băm nhỏ, sao cho thật thơm và giòn, đậu xanh và đậu đỏ cũng sao cho thơm. Với giun đất thì rọc bụng, rửa sạch rồi sao cho thơm giòn, sau đó giã nát.

Bước 2: Cho tất cả vào nồi và nấu (lưu ý nên dùng nồi đất, nồi sành, nồi thủy tinh hay bằng nhôm, bằng gang), sắc với 1,2 lít nước đến khi nước rút còn nửa chén thì cho người bệnh uống (cậy răng đổ vào).

Bài thuốc này thơm ngon và dễ uống, hơn nữa, sau khi dùng thang đầu sẽ thấy hiệu quả ngay. Tuy nhiên, người bệnh nên dùng 3 thang (3 ngày) để bệnh khỏi hoàn toàn (buổi tối uống nước nhất, buổi sáng uống nước nhì và có thể cho thêm đường vào thuốc) (1).

Lưu ý khi dùng địa long

• Giun đất có nhiều hoạt tính quý nhưng theo kết quả nghiên cứu, trong cơ thể giun đất vẫn có chất độc terastro lumbrolysin. Vì vậy, các bệnh nhân nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Với những người bị bệnh mà không do thực nhiệt gây nên thì cũng không nên dùng (vì giun đất có tính hàn).
• Tránh nhầm lẫn giun đất với rắn giun vì hai loài này na ná nhau và cùng sống trong đất (tuy nhiên dược tính thì khác nhau hẳn).